Một số bệnh thường gặp trên Heo (Bệnh do E.COLI)

Nguyên nhân 

  - Do vi khuẩn Escherichia coli (thuộc họ Enterobacteriaceae) gây bệnh bại huyết, tiêu chảy ở heo con sơ sinh, bệnh tiêu chảy và phù thủng sau cai sữa ở heo con…

  - E.coli bình thường có sẵn trong đường ruột chủ yếu ở trong phần ruột già và phần dưới của ruột non, đây là vi khuẩn cơ hội sẵn sàng tấn công vào cơ thể heo khi có một số điều kiện tác động đến heo như: 

  + Những ngày đầu sau khi đẻ, do heo con chưa hoàn chỉnh hệ thống phòng vệ.

  + Lượng acid dạ dày (HCl) còn ít nên vi khuẩn E.coli dễ dàng xâm nhập vào ruột và gây bệnh.

  + Việc chăm sóc nuôi dưỡng heo mẹ chưa phù hợp, chuồng trại ẩm ướt, vệ sinh kém, không thông thoáng, bị stress, thiếu máu, thiếu vitamin…

  - Bệnh do E.coli có thể thấy ở mỗi lứa tuổi của heo:

  + Bệnh bại huyết (nhiễm E. coli máu): bệnh thường xảy ra nhất ở heo con sơ sinh từ 0-3 ngày tuổi.

  + Bệnh viêm ruột tiêu chảy: có thể thấy ở 3 giai đoạn và lứa tuổi ở heo con như: 

  ·    Tiêu chảy phân trắng ở heo từ 12-72 giờ sau khi đẻ.

  ·    Tiêu chảy từ 4 ngày tuổi đến 3-4 tuần tuổi.

  ·    Tiêu chảy sau cai sữa hay viêm ruột tiêu chảy sau cai sữa.

  + Bệnh phù thủng: Thường gặp ở heo con trước và sau cai sữa 1-2 tuần.

  + Viêm vú, viêm bàng quang ở heo nái.

  1.1. Bệnh nhiễm trùng huyết do E.coli ở heo con 

  1.1.1. Nguyên nhân 

  Thường xảy ra ở các đàn úm không ấm áp, vệ sinh kém, thiếu hoặc ít sữa đầu, nước uống không tốt, sữa mẹ kém làm giảm hoặc mất nhu động ruột, có thể do thiếu máu, thiếu vitamin (A, PP, B5…). Vi khuẩn E.coli sẽ xâm nhập và nhân lên trong ruột, vào máu và gây nhiễm trùng máu.

  1.1.2. Triệu chứng

  Heo bị nhiễm bệnh trong vòng 12h sau khi sanh và có thể chết trong vòng 48 giờ với các biểu hiện sau: Heo bệnh lười vận động, đứng riêng ra khỏi đàn, ủ rũ, đuôi rũ xuống hông. Đôi khi ói mửa, run rẩy và có thể chết sau khi hôn mê, co giật (tỷ lệ chết có thể 80-90%).

  1.1.3. Bệnh tích:

  Viêm màng ngoài và van tim, sung huyết thận, lá lách, có thể viêm da và khớp.

  1.1.4. Phòng bệnh: 

  - Vệ sinh sát trùng chuồng heo nái trước khi đẻ bằng NOVACIDE hay NOVASEPT hoặc NOVAKON hoặc NOVADINE trước khi cho nái vào sanh.

  - Tăng khẩu phần ăn cho heo mẹ để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng trong thời kỳ trước khi đẻ và thời kỳ nuôi con

  ·    Dùng thức ăn chất lượng cao + NOVAMIX 5 hoặc NOVA-BREEDER MIX hoặc NOVAMIX 23 (2,5kg/tấn thưc ăn), trộn cho ăn liên tục hoặc dùng NOVA-MILK (1kg/30kg thức ăn) trộn vào thức ăn đối với heo nái kém sữa.

  ·    Định kỳ tiêm cho heo nái: NOVA-ADE, NOVA CALCIUM+B12, NOVASAL COMPLEX, NOVA-B.COMPLEX-C.

  - Điều trị khi heo con chớm phát bệnh, dùng một trong 2 sản phẩm sau:

+ NOVA-GENTYLO: 1ml/ 10kg thể trọng, ngày tiêm 1 lần trong 4-5ngày.

+ NOVA-TYLOSPEC: 1ml/ 5 kg thể trọng, ngày tiêm 1 lần trong 3 ngày.

+ NOVA-D.O.C: 1-2ml/ 10kg thể trọng, ngày tiêm 1 lần trong 3-4 ngày.

Kết hợp với sản phẩm hạ sốt như NOVA-ANA C hoặc NOVA-ANAZINE 20% và sản phẩm cung cấp chất điện giải như NOVA-AMINOLYTES hoặc NOVA-ELECTROVIT hoặc NOVA-ELECJECT

Bệnh thường xảy ra ở giai đoạn heo con sơ sinh đến giai đoạn cai sữa.

- Heo tiêu chảy phân màu vàng trắng, trắng xám, về sau có màu vàng xanh, mùi hôi. Heo mất nước, gầy sút nhanh, bú kém, đi lại không vững và nôn ra sữa đông không tiêu.

-    Heo con bệnh yếu đi rất nhanh nếu không điều trị kiệp thời thì heo yếu dần, lông xù và chết (tỷ lệ chết có thể lên đến 80-90%).

Hình 1.1: Heo con bị tiêu chảy phân trắng

Hình 1.2: Heo con bị yếu dần rồi chết.

  

Hình 1.3: Phân trắng của heo con bị bệnh tiêu chảy.

  1.2.3. Bệnh tích: 

  - Cơ thể mất nước, ốm, phân dính bết vào hậu môn.

  - Mạch máu ruột và hạch ruột sung huyết cấp tính.

  - Ít thấy viêm dạ dày ruột xuất huyết, dạ dày chứa sữa không tiêu.

  1.2.4. Phòng trị:

  1.2.4.1. Phòng bệnh: 

  - Giữ chuồng luôn khô ráo, ấm áp, sạch sẽ và thức ăn nước uống phải vệ sinh. Sát trùng bằng một trong chế phẩm sau NOVACIDE hay NOVAKON hay NOVADINE.

  - Trên heo nái: tăng khẩu phần ăn cho heo mẹ trong giai đoạn nái mang thai và sau khi đẻ, trong thức ăn nên trộn một trong các chế phẩm của ANOVA như: 

  + NOVAMIX 5 hoặc NOVA-BREEDER MIX hoặc NOVAMIX 13 trộn vào thức ăn cho ăn liên tục.

  -    Trên heo con: 

  + Tiêm 1ml NOVA FER 100 hoặc NOVA-Fe+B.COMPLEX cho heo con vào ngày tuổi thứ 3 và ngày tuổi thứ 10. 

  + Kết hợp tiêm NOVA-ADE hay ADE-B.COMPLEX INJ 1ml/ con vào ngày thứ 5 và 20.

  + Tập ăn cho heo con bằng cách hòa 1kg NOVA- MILK hay SUPER MILK/2,5-3 lít nước ấm cho uống tự do hoặc trộn 1kg NOVA-MILK/10-15 kg thức ăn tập ăn.

  1.2.4.2. Trị bệnh: 

  *  Dùng một trong các chế phẩm sau:

  + NOVA-COLISPEC: 1-2ml/ con, cho uống trực tiếp ngày 2 lần, 3-4 ngày liên tục.

  + NOVA-COLI STOP: 1-2ml/ con, cho uống trực tiếp ngày 2 lần, 3-4 ngày liên tục.

  + NOVA-D.O.T: Tiêm1ml/ 5kg thể trọng, ngày 1 lần trong 3 ngày.

  + NOVA-MARLOX 25 tiêm1ml/ 5kg thể trọng, ngày 1 lần trong 3 ngày.

  + NOVA-GENTYLO: tiêm1ml/ 10kg thể trọng, ngày 1 lần trong 4-5 ngày.

  + NOVA-SEPTRYL 24%: tiêm1ml/ 15kg thể trọng, ngày 1 lần trong 3-4 ngày.

  + NOVA-AMDECOL: Tiêm1ml/ 5kg thể trọng, ngày 1 lần trong 4-5 ngày

  * Kết hợp sử dụng các sản phẩm cung cấp chất dinh dưỡng, điện giải, tăng sức đề kháng: dùng một trong các sản phẩm sau:

  + NOVA-C PLUS: 2g/lít nước hoặc 4-5g/kg thức ăn.

  + NOVA- B.COMPLEX-C: Tiêm 1ml/10kg thể trọng, ngày 1 lần.

  + NOVA-C.VIT: Tiêm 1ml/10kg thể trọng, ngày 1-2 lần.

  + Cung cấp điện giải: NOVA-ELECJECT hoặc NOVA-AMINOLYTES hoặc NOVA-DEXTROLYTE

  *  Sát trùng chuồng heo bệnh bằng NOVAKON hay NOVASEPT, 2-3 ngày 1 lần, liên tục trong thời gian bệnh.

  1.3. Bệnh phù thủng trên heo cai sữa

  Bệnh thường xảy ra trên heo cai sữa hoặc sau cai sữa 1-3 tuần tuổi. Bệnh thường xảy ra trên những con lớn nhất đàn sau lây qua những con khác.

  1.3.1. Nguyên nhân: 

  - Do chuồng trại vệ sinh không tốt, ẩm thấp.

  - E.coli có sẵn trong cơ thể kết hợp với stress khi tách mẹ thì sẽ nhân lên nhanh trong ruột. Thay đổi thức ăn đột ngột, heo con không còn được bú do đó sẽ ăn quá nhiều thức ăn dẫn đến không tiêu hóa hết thức ăn.

  * Sự sinh bệnh: vi khuẩn E.coli gây bệnh phát triển trong niêm mạc ruột làm sản sinh độc tố phá hủy mao mạch dẫn đến phù thủng khắp cơ thể.

  1.3.2. Triệu chứng: 

  - Bệnh thường xảy ra đột ngột ở giai đoạn vài ngày đến một tuần sau cai sữa và trên heo lớn trội của bầy.

  -    Lúc mới nhiễm bệnh heo có dấu hiệu kém ăn, kém linh hoạt. 

  -    Thể quá cấp heo chết đột ngột và trước khi chết có triệu chứng phù.

  -    Ở thể cấp tính, bệnh diễn biến 2-3 ngày. Ngày đầu heo bỏ ăn, sang ngày thứ 2 hoặc ngày thứ 3 có triệu chứng phù.

  -   Triệu chứng phù thủng xuất hiện chủ yếu ở vùng đầu như: mí mắt, vùng hầu, gốc tai, đôi khi sưng cả mặt.

  -   Phù não, não bị chèn ép bởi dịch thoát ra từ mạch máu nên gây nhũn não dẫn đến triệu chứng thần kinh như: co giật kiểu bơi chèo, đi xiêu vẹo, hay đâm đầu vào tường, đi lại không định hướng.

  - Do thủy thủng ở thanh quản nên hay kêu khàn giống tiếng chim.

  - Nhiệt độ không tăng, sung huyết ở niêm mạc và xanh tím ở tai, mõm, chóp đuôi…Heo rất khó thở trước khi chết.

Hình 1.5: Bầy heo bệnh chỉ nằm và có tư thế ngồi kiều chó.

1.3.3. Bệnh tích:

  - Vng mơ lin kết dưới da bị thủy thủng.

  - Hạch vng bẹn, hạch ruột bị thủy thủng, xoang bụng chứa dịch ph, ph thủng ở mng treo ruột

  - Thủy thủng mí mắt, lỗ tai, ở quanh tim, thanh quản.

  

Hình 1.7: Phù thủng ở kết tràng và chứa nhiều dịch thủy thủng

  

  

Hình 1.8: Xuất huyết ruột non, phù màng treo ruột và sưng hạch màng treo ruột.

  

  1.3.4. Phòng trị:

  1.3.4.1. Phòng bệnh: 

  -Tăng cường chăm sóc nuôi dưỡng, giữ chuồng khô ráo, ấm áp, sạch sẽ. Thức ăn và nước uống phải chất lượng hợp vệ sinh.

  - Sát trùng chuồng trại bằng chế phẩm NOVADINE hoặc NOVASEPT hoặc NOVACIDE.

  - Tập cho heo con ăn sớm để tránh yếu tố stress, cải thiện hệ vi sinh đường ruột, cung cấp chất dinh dưỡng. Sử dụng một trong các sản phẩm sau trộn vào thức ăn tập ăn:

  + NOVA-ACILAC: 3kg/tấn thức ăn.

  + NOVA-ENZYME: 1kg/100kg thức ăn.

  + NOVAZYME: 4kg/ tấn thức ăn hoặc NOVAZYME MIX 1: 2,5kg/tấn TĂ.

  - Heo con sau cai sữa: Nên giảm bớt 50% thức ăn trong 2 ngày đầu và trộn thêm kháng sinh vào thức ăn: chọn 1 trong các sản phẩm sau.

  + NOVA-TYLOGEN: 2g/kg thức ăn, trong 2-3 ngày.

  + NOVA-ANTI DIARRHEA: 3g/kg thức ăn, trong 2-3 ngày, 15 ngày dùng 1 đợt.

  + NOVA-AMPICOL: 2g/kg thức ăn, trong 2-3 ngày.

  + NOVA-NORVIT: 2kg/ tấn thức ăn, trong 3 ngày, cứ mỗi 2 tuần cho ăn một đợt.

  - Tiêm NOVA Fe+ B12 hoặc NOVA FER+TYLOGEN: 1ml/ con vào ngày tuổi thứ 3 và ngày thứ 10.

  1.3.4.2. Điều trị: Việc điều trị chỉ có kết quả khi chưa nhiễm độc tố vào máu, chưa có triệu chứng phù thủng. Cách ly con bệnh và phòng bệnh cho toàn đàn. Khi phát hiện con bệnh sớm thì sử dụng một trong các loại chế phẩm ANOVA sau: 

  + NOVA ENRO 10%: Hòa 1ml/2 lít nước uống trong 4-5 ngày.

  + NOVA-METOGEN: hòa tan 1g/lít nước uống hoặc 2g/kg thức ăn, trong 4-5 ngày.

  + NOVA-AMPICOL: 2g/lít nước uống hoặc 4g/kg thức ăn, trong 3-4 ngày.

  + NOVA-TYLOGEN: 2g/lít nước uống hoặc 4g/kg thức ăn, trong 4-5 ngày.

  + NOVA-AMDECOL: Tiêm 1ml/ 5kg thể trọng/ ngày/ trong 4-5 ngày.

  + NOVA-GENTYLO: Tiêm 1ml/ 10kg thể trọng/ ngày/ trong 4-5 ngày.

  + NOVA-ENROCIN 10%: Tiêm 1ml/10-20kg thể trọng/ ngày/ trong 3-4 ngày.

  + NOVA-COLIGEN: Tiêm 1ml/ 10kg thể trọng/ ngày/ trong 3-4 ngày.

  - Kết hợp thêm các sản phẩm cung cấp vitamin, chất điện giải, tăng sức đề kháng, nhằm tăng hiệu quả điều trị. Sử dụng một trong các sản phẩm sau: 

  + NOVA ADE B.COMPLEX: 2g/kg thức ăn, cho ăn đến khi hết bệnh.

  + NOVA-B.COMPLEX –C: Tiêm 1ml/ 10kg thể trọng/ ngày/ trong 3-4 ngày.

  + NOVA-ADE VITA hoặc NOVA-POLIVIT

- Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, chăm sóc heo bệnh tốt và tăng cường việc sát trùng chuồng trại 2 ngày 1 lần trong thời gian bị bệnh bằng một trong các chế phẩm sau của Anova như: NOVACIDE, NOVADINE, NOVASEPT.